Przyroda i dziedzictwo

ZABYTKI I TERENY ZIELONE

Dawny klasztor Karmelitów (zob. zakładka „Nieco historii... ”), kościół św. Marii Magdaleny z XII wieku, którego chór i transept zostały sklasyfikowane jako zabytki historyczne, kaplica św. Piusa X z czerwonej cegły, a także wspaniała architektura starych posiadłości Longpré, Vinciennes lub obecny Ratusz: miasto Domont zachowało swój dawny charakter i swoją tożsamość, a jednocześnie umie otworzyć się na nowoczesność.

Parki

Mieszkańcy Domont mogą korzystać z wielu terenów zielonych oraz bliskości lasu Montmorency.

• Park Coquelicots. To prawdziwe zielone płuca miasta. Park oferuje przyjemne alejki spacerowe, teren sportowy, plac zabaw i ścieżkę zdrowia dla spacerowiczów. Co roku odbywa się tu również międzynarodowy festiwal cyrkowy Val-d’Oise. Park stanowi łagodny łącznik między górną i dolną częścią miasta, a także między dworcem a ulicami Auguste i André Rouzée.
• Park przy Ratuszu (fr. parc de l’Hôtel de Ville). Z perełką w postaci sali widowiskowej park oferuje zadrzewiony parking i plac zabaw dla dzieci otoczony alejkami dla pieszych.
• Staw Ombreval, ulica Savoie. Zarządzany jest przez stowarzyszenie Amicale de Pêche. Znajdują się tu stoły, ławki, można tu łowić, a także obserwować zwierzęta zagrodowe, którymi opiekują się wolontariusze ze stowarzyszenia.

ZNAK „3 KWIATY”

Znak przyznawany przez Krajową Radę Miast i Wsi Ogrodów stanowi uznanie dla inwestycji gminy i osób indywidualnych w krajobraz miejski.

To wyróżnienie stanowi uznanie dla wysiłków gmin włożonych w upiększenie i utrzymanie dziedzictwa publicznego.

To wspaniała nagroda dla służb miejskich, które realizują codzienne zadania związane z utrzymaniem naszych terenów, zarówno jeżeli chodzi o kwiaty, jak i zarządzanie zasobami drzew, czystością, infrastrukturą miejską lub działania na rzecz środowiska prowadzone w celu utrzymania infrastruktury i terenów publicznych.

Za co przyznawany jest „Znak 3 kwiatów”?

Aktywny dział odpowiedzialny za otoczenie

W służbach miejskich 11 ogrodników dba o utrzymanie i upiększanie przyrody w gminie, która obejmuje 27 hektarów terenów zielonych.

Priorytet dla czystości

Za zamiatanie ulic Domont odpowiada Communauté d’Agglomération z pomocą przedsiębiorstwa zajmującego się integracją osób niepełnosprawnych, a gmina dysponuje ponadto zespołem ds. czystości, który wykonuje lokalnie dodatkowe prace. Co roku dwóch pracowników zespołu zbiera blisko 450 m3 odpadów rozproszonych po całej gminie, często tam, gdzie urządzenia mechaniczne nie mają dostępu.

Zaawansowany zrównoważony rozwój

Jury dostrzegło metody stosowane przez ogrodników miejskich, zwłaszcza optymalne zarządzanie podlewaniem wiążące się z wyborem roślin niewymagających częstego podlewania lub gromadzeniem wody deszczowej w Ośrodku Technicznym.

Drzewa pod szczególną ochroną

Gmina zajmuje się utrzymaniem blisko 1500 drzew. Wszystkie zostały zewidencjonowane i zdiagnozowane przez wyspecjalizowane przedsiębiorstwo. Cel: karta opieki nad każdym drzewem w gminie na kolejne trzy lata.

Ogród mieszkańców Domont w liczbach:

• 700 m2 nasadzeń kwiatów wymienianych dwa razy w roku
• 40 000 kwiatów sadzonych każdego roku
• 58 000 cebulek tulipanów i narcyzów w parkach i wzdłuż dużych ulic
• 8700 bylin
• 230 klombów i donic wiszących
• 3000 m2 obsianych kwiatami
• 2500 m2 klombów różanych

OGRODNICTWO W DOMONT

Nasadzenia kwiatów przeprowadza się z myślą o ochronie środowiska:

Naturalizacja cebulek

Skończyła się epoka, w której uznawano, że raz zakwitłe cebulki nie zakwitną równie pięknie w kolejnym roku. Naturalizowane cebulki zachowuje się głównie na trawnikach. Cebulki z kobierców kwiatowych wykopuje się i sadzi ponownie. W ten sposób służby odpowiedzialne za tereny zielone nie muszą co roku kupować nowych cebulek, lecz wykorzystują cebulki z lat poprzednich, co pozwala zwiększyć ich liczbę, a zatem obsadzić kwiatami więcej mniejszych alejek i uliczek. Aby uzyskać piękne kwiaty każdego roku, potrzebny jest czas. Ta informacja przyda się też osobom prywatnym. Kwiatom należy pozwolić zwiędnąć, a liściom zżółknąć i uschnąć. W ten sposób cebulka odzyskuje materiał siewny i pięknie zakwitnie następnej wiosny. Należy odnotować, że metoda ta działa przede wszystkim w przypadku kwiatów prostych i rustykalnych.

Wzbogacanie ekosystemu trawników

W parku Coquelicots trawniki nie są strzyżone, lecz koszone. Dotyczy to również poboczy dróg. Cel: umożliwić rozsianie się traw i maksymalnie wzmocnić ekosystem. Trawa strzyżona jak na polu golfowym niewątpliwie wygląda pięknie. Jednak strzyżenie pozbawia pożywienia wiele insektów i ptaków, które muszą szukać go gdzie indziej, nawet jeżeli trawa jest tam mniej zielona. Jednak obfitsza! 

Uzyskanie znaku dla placówki opieki nad dziećmi

Ogrody placówki opieki nad dziećmi uzyskały znak Ligi Ochrony Ptaków (fr. Ligue Protectrice des Oiseaux) za utworzenie i utrzymanie tych terenów przy maksymalnie ograniczonym wykorzystaniu środków produkcji. Nie stosuje się zatem środków chwastobójczych ani nawozów, co ułatwia zakładanie gniazd przez ptaki. 

Oszczędzanie wody

Miasto opracowało wieloletni zintegrowany plan podlewania. Objęto nim dziewięć największych kobierców w mieście. Cel: automatyczne uruchamianie podlewania w czasie najniższej temperatury, a zatem nocą, co pozwala skorzystać z tańszych stawek za wodę. Dlaczego należy podlewać rośliny, kiedy jest najchłodniej? Aby uniknąć utraty wody w wyniku parowania, kiedy jest bardzo ciepło, lecz również dlatego, że podlewanie liści w pełnym słońcu może prowadzić do ich spalenia. Oczywiście automatyczne podlewanie nie oznacza „podlewania systematycznego”: w razie deszczu kobierce nie są oczywiście podlewane, chyba że są to kobierce kwietne, w trosce o unikanie marnotrawstwa wody. Trawniki są zatem trochę mniej trawiaste i trochę mniej zielone, jednak przez to bardziej ekologiczne i oszczędne. 

Zwalczanie mszyc metodami naturalnymi 

Zamiast próbować zwalczać mszyce za pomocą produktów chemicznych, nasadzono nasturcje w kobiercach letnich w różnych testowych miejscach miasta. Oprócz obfitego kwitnienia w kolorach od żółtego po pomarańczowy i pięknych liści gatunek ten ma zaletę w postaci przyciągania mszyc, które w ten sposób oszczędzają inne rośliny na naszych kobiercach. To sposób w 100% ekologiczny! 

Eliminacja procesów chemicznych 

Ogrodnicy miejscy muszą zgłaszać każde zastosowanie środków chemicznych, wypełniając szczegółowy formularz. Charakter zastosowania, jego przyczyna, zastosowana ilość, komponenty aktywne są skrupulatnie odnotowywane i umożliwiają ocenę ilości tego rodzaju preparatów zużytych każdego roku. Cel: coraz mniejsze używanie aż do całkowitej eliminacji.

KOŚCIÓŁ ŚW. MARII MAGDALENY

Historia kościoła

Patronką kościoła jest św. Maria Magdalena, tj. Maria z Magdali wyzwolona przez Jezusa z władzy demonów, obecna przy ukrzyżowaniu i złożeniu do grobu, której Chrystus objawił się jako pierwszej po Zmartwychwstaniu.

Przy wejściu do kościoła, po lewej stronie, znajduje się tablica upamiętniająca powstanie kościoła o następujące treści:

W 1105 r.: Radulphe Le Bel i Lysia, jego żona, ufundowali kościół Notre Dame. Parafia otrzymała wezwanie św. Marii Magdaleny.

W 1108 r.: Kościół został przekazany przez fundatorów Przeorstwu św. Marcina z Pól w Paryżu (fr. Prieuré de Saint Martin des Champs) pod warunkiem ustanowienia w nim przeorstwa liczącego 7 zakonników. Proboszcz został wyznaczony przez przeora Przeorstwa św. Marcina.

W 1268 r.: Jacques de Villiers ustanowił kaplicę św. Jakuba (fr. Chapelle de Saint Jacques).

Znanymi przeorami byli:

• Armand de Gastains zmarły w 1686 r.
• Germain Vialard zmarły w 1574 r.
• Louis Séguier ustanowiony w 1579 r.
• Jego wielebność Destrées, biskup Laon
• Vidien de la Borde ustanowiony w 1728 r.
• Le Bailly de Breteuille około 1775 r.

W 1779 r.: Transept, dzwonnica i nawa uległy zniszczeniu.
W 1851 r.: Północna część transeptu i dzwonnicy zostały odbudowane staraniem mera Desfontaines'a.
W 1867 r.: Transept, kaplica św. Jakuba i galeria zostały odbudowane przez fabrykę merów Gerina i Leviez'a.
W 1868 r.: Trzy ostatnie galerie zostały odbudowane staraniem mera Leviez'a. W tych trzech okresach za odbudowę odpowiadali prezes Fosse i skarbnik fabryki Bigot.

Architektura kościoła

Plan budowli ma kształt krzyża łacińskiego (krzyż o nierównych ramionach) skierowanego na wschód.
Kościół został znacznie przebudowany z biegiem historii, jednak zachował bardzo interesujące elementy dla historii sztuki: chór z obejściem (galeria otaczająca chór i łącząca nawy boczne) oraz skrzyżowanie naw pochodzące z drugiej połowy XII w., na który przypada przełom między epoką romańską i gotycką. Trwałość sklepień i żeber można tłumaczyć wpływem burgundzkim.

Dzwonnica

Prymitywna dzwonnica powinna być zbudowana na skrzyżowaniu sklepień, na co wskazuje masywna forma czterech kolumn.
We wschodniej części osiowa kaplica Najświętszej Marii Panny została wybudowana w XII w. i przebudowana w epoce renesansu.
Mur południowy obejścia chóru pochodzi z XV w. podobnie jak podniesione przypory.
Południowe ramię transeptu lub kaplica św. Jakuba należały do przylegającego przeorstwa, do którego prowadziły bogato zdobione drzwi z epoki renesansu.

Zabytek historyczny

W latach 80. XVIII w. nieporozumienia między parafią a przeorstwem na temat wkładu każdej strony w naprawę budowli doprowadziły do ruiny nawy, dzwonnicy i kaplic. Po okresie niszczenia i częściowych robót ich rozbiórka okazała się konieczna.
W 1850 r. rozpoczęła się odbudowa dzwonnicy; w północnej części, do przypory nawy dobudowano kaplicę św. Marii Magdaleny, nie zachowując niestety pierwotnej wysokości transeptu.
22 lipca 1913 r. chór i skrzyżowanie naw w kościele w Domont zostały sklasyfikowane jako zabytek historyczny.

Wnętrze kościoła

Nawa odbudowana w stylu średniowiecznym w XIX w. prezentuje się dość skromnie: głowice rzeźbiono po ich ustawieniu, a niekiedy prac nie kończono, jak w przypadku dwóch głowic rzymskich z XII w. wieńczących kolumny chóru.

Głowica renesansowa

Nawa boczna o sklepieniu krzyżowym jest oświetlona w dwóch galeriach północnych dwoma niewielkimi okienkami romańskimi, a w galerii południowej strzelistym oknem. Druga galeria południowa łączy się z zakrystią z XV w. podobnie jak cały południowy mur obejścia chóru. Galeria centralna we wschodniej części została prawdopodobnie przebita w XIII w. w celu wybudowania kaplicy osiowej o sklepieniu w kształcie ostrołuku. Została poświęcona Najświętszej Marii Pannie, której figura z jednolitego bloku kamiennego pochodzi z 1642 r.
Przy wejściu do kaplicy, od strony południowej, widać renesansową głowicę kolumny.

Ogromna muszla św. Jakuba

W głębi południowego ramienia transeptu znajdują się pięknie zdobione renesansowe drzwi obłożone płytą nagrobkową.
Zwornik nadproża przedstawia ciekawą maskę komiczną z liściastą brodą, tympan jest całkowicie wypełniony ogromną muszlą św. Jakuba powiązaną z konsekracją kaplicy.

Noli me tangere

Północna część transeptu, kaplica św. Marii Magdaleny jest oświetlona witrażem „Noli me tangere” o pięknej fakturze ze wspaniałym malunkiem na bazie tlenku metalu; witraż jest sygnowany przez warsztat C. Champigneul i został ofiarowany w 1887 r. przez Madeleine Nachet. W części średniowiecznej budowli wstawiono witraże z XIX wieku. Witraże w równoległych alejach zostały wykonane przez mistrzów w 1945 r. i zostały odnowione dzięki ofiarom kilku mieszkańców Domont. Inne – w transepcie – są w trakcie renowacji.
Organy, umieszczone w emporze przy wejściu do nawy, pochodzą z salonu Georgesa Jacoba w Vésinet. Zostały wytworzone przez Cavaillé-Colla około 1870 r.

W kościele znajdują się liczne płyty nagrobkowe.

W kaplicy św. Jakuba zachowały się cztery takie płyty:

Po lewej stronie, na murze południowym znajduje się renesansowy kamień nagrobny Arthusa de Champluysant, koniuszego, właściciela posiadłości w Magnynes i Recourt, zmarłego 29 maja 1550 r.
Po jego prawej stronie znajduje się bardzo zniszczony kamień nagrobny rycerza noszącego insygnia de Villiers na tarczy.

Drzwi do przeorstwa są obłożone płytą nagrobkową z XVII w. Jeana Doutrouleau, prokuratora podatkowego z Domont, zmarłego 13 września 1638 r., i jego żony Guyonne Maretz. U ich stóp przedstawiono czterech chłopców i osiem dziewczynek ubranych jak rodzice, z wyjątkiem czwartego syna w sukni dziecięcej.

W murze zachodnim znajduje się płyta z czarnego marmuru hrabiny de Blémur, pochowanej w chórze w dniu 28 listopada 1777 r.

Za baptysterium, przy wejściu do kościoła znajduje się płyta nagrobkowa Jehana de Villiers, rycerza zmarłego w XIV w., przedstawionego w pancerzu i z bronią.

Po prawej stronie od niej znajduje się płyta nagrobkowa Antoine’a de Champluysant i jego trzech synów; być może jest to jedno z dzieci Arthusa de Champluysant.

Z drugiej strony portalu znajduje się płyta nagrobkowa wykorzystana dwukrotnie: dla mnicha z napisem wyrytym wokół płyty bez wizerunku, a następnie w XIV w. dla przeora i jego siostry, których wizerunek znajduje się na płycie.

Ostatnia płyta, w głębi kościoła, jest płytą Jehana Doultrouleau, zmarłego 29 czerwca 1558 r., i jego żony Françoise Basset. Ich trzynaścioro dzieci, sześciu chłopców i siedem dziewczynek przedstawiono u ich stóp. Ten kupiec być może był przodkiem prokuratora Doutrouleau. 

Oto krótka historia kościoła w Domont, która szczegółowo została opisana w dziele braci Bousquet „Domont, histoire d’un village d’Ile de France” (pl. „Domont, historia wsi w regionie Ile de France”) wydanym przy wsparciu samorządu w Domont, które było podstawą niniejszego opracowania.