Nieco historii

DOMONT W ŚREDNIOWIECZU

Średniowieczna osada

W średniowieczu rozległe lasy lokalne stały się własnością panów na Montmorency, pierwszych chrześcijańskich baronów Francji. Domont było wówczas jedynie osadą należącą do pana Landri.

Ufundowanie przeorstwa

W 1098 r. przekazuje on dar na rzecz Zakonu Benedyktynów w Cluny. Mnisi karczują teren aktualnego prezbiterium i zakładają przeorstwo. Wokół wspólnoty religijnej rozwija się wioska drwali. Istnieją trzy hipotezy dotyczące wywodzenia się nazwy miasta; pierwsza to „Dos du Mont”, następna „Dal Mund”, wrota do doliny, i wreszcie „Dool monte”, święty kamienny szczyt.
Mieszkańcy Domont przez wieki epoki średniowiecza będą żyć wyłącznie w rolniczym otoczeniu. Obrzeża Domont, otoczone lasami, pokrywają się winoroślą, a u ich stóp żyzna równina francuska dostarcza zboża dla stolicy. Dwa pierwsze wieki są wspaniałe, kolejne – dramatyczne: wojna i epidemie dziesiątkują region.

Rycerze z Villiers, panowie na Domont

Rycerze z Villiers obejmują Domont po panach z Montmorency. Dwóch z nich zapisało się w historii Francji. Jean de Villiers uczestniczył w 1203 r. w zdobyciu Konstantynopola podczas czwartej wyprawy krzyżowej. Pierre de Villiers, towarzysz broni Du Guesclina, służy królom Francji, Janowi Dobremu i Karolowi V, piastując najwyższe funkcje w kraju. W 1364 r. kupuje posiadłość Isle Adam i jest założycielem jednego z najznamienitszych rodów Francji – Villiers Adam.

OD RENESANSU DO OŚWIECENIA

Teren oszczędzony przez epidemie i Frondę

Od końca średniowiecza do oświecenia włości Domont i Manine należą do rodzin Champluisant i Gallarbois. Kupując włości w Cepoy, przedłużają oni granice parafii w Domont na południe – od Piscop do Pigale przez Génichalote. Dzięki północnemu położeniu i pięknemu lasowi, który otacza miejscowość, Domont zostaje oszczędzone przez epidemie, które zbierają skromne żniwo wśród jego mieszkańców. Wojny religijne, a następnie Fronda, które niszczą sąsiednie wsie, omijają Domont.

Od winorośli po drzewa owocowe: słynne czereśnie z Montmorency pani de Sévigné

Stopniowo winorośl ustępuje drzewom owocowym, a pani de Sévigné zostawia potomnym czereśnie Montmorency, które degustowała przy drodze łączącej Domont z Andilly. Pani de la Massais obejmuje Domont w posiadanie w 1771 r. To kobieta o żywym umyśle, której salon w Paryżu gromadzi filozofów. Pani de Genlis, która regularnie tam gości, przebywa w Domont w sezonie letnim. Uczniowie Jussieugo, śladami Rousseau, zbierają gatunki roślinne przy zamku Chasse, a Bosc i Manon Roland są pełni podziwu dla flory w regionie.

Jean-Pierre Decorde, pierwszy mer Domont wybrany w 1790 r.

U progu Rewolucji mieszkańcy Domont redagują zeszyty skarg. Straty spowodowane przez dziką zwierzynę łączą się tam z najbardziej znienawidzonym podatkiem dochodowym „taille”. W 1790 r. stare rody Domont wybierają pierwszego mera Jeana-Pierre’a Decorde’a. Rewolucja przybiera radykalny obrót, a dziwny proboszcz Tache chce przekształcić opuszczony kościół w świątynię rozumu. Mieszkańcy Domont przeganiają go po Termidorze i dają wyraz aktu solidarności w celu odrestaurowania budowli. W lesie, pod przewodnictwem Bosca, wygnani Żyrondyści gromadzą się w pobliżu zamku Chasse. Jeden z nich, La Reveillière Lépeaux, kieruje Francją w czasach Dyrektoriatu i staje się mieszkańcem Domont w 1811 r. David d’Angers poślubia jego wnuczkę i również dołącza do społeczności Domont.

XIX WIEK

936 mieszkańców w połowie XIX w.

W 1850 r. Domont liczy 936 mieszkańców. Wiosną każdego roku w gminie pojawiają się zielarze, podążając śladami Bosca. Obierają drogę de la Flore, która biegnie od oberży Croix Blanche do oberży Bouquet w dolinie, przez Trou du Tonnerre.
W tamtych czasach większość dorosłych mieszkańców płci męskiej pracuje w sektorze drewna, jako drwale lub w zawodach pokrewnych. Większość kobiet haftuje, wyrabia koronki i pasmanterię. Wówczas odnotowuje się początek uprawy warzyw przez „włóczęgów”. Zimą żyją w lasach, zbierają grzyby i wycinają gałęzie. Latem uprawiają zielony groszek i biorą udział w żniwach.
W 1870 r. wybucha wojna z Prusami, a 16 września ułani pojawiają się w Domont. Rozpoczyna się oblężenie Paryża, a wróg wykorzystuje miasto jako szaniec. Okupacja trwa przez rok, a w Domont stacjonuje blisko 400 dragonów.

Budowa Fortu

Po nastaniu pokoju armia francuska wybiera Domont, najwyższy szczyt w lesie Montmorency, na budowę „fortu pierwszej klasy”. Za budulec służy kamień z Champeaux, a pracami kierują młodzi oficerowie Delanne i Joffre, awansowani z myślą o świetlanej przyszłości. W 1878 r. pancerna wieżyczka dominuje w całej południowej części stolicy, a na północy pokrywa znaczną część równiny francuskiej. W czasie pierwszej wojny światowej działo ostrzeliwuje oddziały niemieckie, a Dubout zdobi freskiem mesę oficerską.

Cegły i gruszki

Po nastaniu kolei intensywnie rozwija się działalność gospodarcza. W 1895 r. powstaje cegła z Domont, która odnosi ogromny sukces na wystawie światowej w 1900 r., w związku z czym na równinie mnożą się cegielnie. Drobni hodowcy prosperują dzięki gruszkom. Odmiany William, Doyenne de Comice i Curé są wysyłane do Anglii przez spółdzielnię owocową.

DOMONT W XX WIEKU

Miejsce wilegiatury

U progu pierwszej wojny światowej Domont jest miejscem wilegiatury. Na rozwidleniu drogi flamandzkiej i na skraju pięknego lasu Montmorency, wokół kościoła pojawiają się zamki, wielkie parki i wspaniałe wille. Baron Brincart rezyduje w zamku Domont, a generał Delanne w Kancelarii. Dawna własność rodziny De Bussy w Ombreval i zamek Prieuré prawnika Glandaza dają świadectwo przeszłości. Pan Laguionie, dyrektor domu handlowego Printemps, daje wyraz współczesnej prosperity, rezydując w zamku Longpré. Gazeta „La Tribune” z 7 lipca 1917 r. donosi: „Nasza piękna gmina nie odczuwa znojów wojny dzięki naszym łąkom w cieniu jabłoni i gruszy”. Jednak dzieci Domont składają wysoką daninę na polach bitew, a marszałek Joffre stawia na ich cześć pomnik w 1921 r.

Wieś staje się przedmieściem

Świat wiejski powoli odchodzi w przeszłość wypierany przez populację pracowników najemnych. Na polach i w sadach powstają stopniowo nowe budowle. W 1931 r. Domont liczy 3572 mieszkańców, a wieś staje się podmiejską aglomeracją, którą opuszcza się rano, aby udać się do pracy, i do której wraca się wieczorem na odpoczynek.

Wyzwolenie Domont: 30 sierpnia 1944 r.

W 1940 r. na ziemi francuskiej rozgrywa się wojna błyskawiczna, a gmina Domont ponownie trafia pod okupację. Kolejne lata są dramatyczne. We wrześniu 1943 r. wielu mieszkańców Domont trafia do Drancy, a następnie odchodzi na zawsze w obozach koncentracyjnych. Niedaleko Belle Rachée, gdzie znajduje się siedziba Kommandantur, od kul niemieckich umiera młody Robert Meunier. Pierwszy amerykański czołg wjeżdża do miasta 30 sierpnia 1944 r. Domont jest wreszcie wyzwolone. Trudne doświadczenia i odzyskana radość cementują starą i nową część miasta w obliczu wyzwolenia. Miasto wreszcie oddycha, a jego artyści odzyskują wenę.
Kiedy Yvonne Printemps błyszczy w Paryżu, młody Bernard Buffet szkicuje pierwsze dzieła w Manine.
Lata przypadające po wojnie to rozwój miasta i lawina projektów gminnych.

W 1960 r. Domont liczy 5 tys. mieszkańców, a piętnaście lat później jest ich 11 tys., obecnie zaś 16 tys.

Gmina nawiązuje partnerstwa z miastami bliźniaczymi w Europie. Mieszkańcy miasta dostosowują się do szybkich zmian, starając się zachować to, co kluczowe. Dzięki ich mądrości w Domont żyje się lepiej niż kiedykolwiek.

Bibliografia

François i Jacques Bousquet,
„Domont, Histoire d’un village d’Ile de France”,
dzieło wydane przy wsparciu samorządu w Domont,
Imprimerie Gaborieau d’Aubusson;
Gilberte Herlin, Jean Lecuir, Victor Porcher,
„Promenade dans Domont, Hier et Aujourd’hui”.

Wszystkie oblicza historii Domont w tekstach i w obrazach można zobaczyć na stronie.